Wydawca treści Wydawca treści

Historia

Logo RDLP Katowice z okazji 75 lecia, przedstawia szyb górniczy na tle lasu

 

Lasy wchodzące obecnie w skład katowickiej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w czasach nowożytnych położone były w granicach państwa niemieckiego i trzech zaborów: rosyjskiego, pruskiego i austriackiego. W procesie  zarządzania podlegały różnym prawom. W 1880 r. ukazem carskim powołano Okręgowy Zarząd Leśny w Radomiu, który objął swą administracją Gubernię Kielecką, w tym ówczesne powiaty: Częstochowa, Będzin, Olkusz, Miechów, Wieluń i Włoszczowa. Objęły one część powierzchni leśnych wchodzących w skład nadleśnictw obecnej RDLP w Katowicach: Herby, Kłobuck, Zloty Potok, Koniecpol, Olkusz, Siewierz i Olesno. Wspomnieć warto, że w Królestwie Polskim zarządzano tzw. lasami górniczymi – były to lasy rządowe o powierzchni około 135 tys. ha, które stanowiły bazę zaopatrzeniową drewna dla rozwijającego się górnictwa i hutnictwa. Dla realizacji tego celu wprowadzano do upraw leśnych sosnę i świerka, czyli gatunki szybko rosnące i dające duże ilości sortymentów dla potrzeb tych gałęzi przemysłu. W skład „lasów górniczych" wchodziły obszary leśnictw: Olsztyn (Złoty Potok) i Olkusz. W zapiskach historycznych odnaleźć można wzmianki o dobrze prowadzonej gospodarce leśnej w dobrach Raczyńskich w Złotym Potoku oraz dobrach kłobuckich, które pod koniec XIX w. znajdowały się w rękach rodziny cara.

W zaborze pruskim lasy znajdujące się w granicach dzisiejszej RDLP w Katowicach wchodziły w przeważającej mierze w skład wielkich majątków ziemskich, m. in. Donnersmarcków, Larischów i Plessów. Ich właściciele byli z reguły przemysłowcami, stąd ich dobra leśne stanowiły bazę dla rozwijającego się przemysłu. Lasami państwowymi administrowano tylko na 75 tys. ha. Nie inaczej było w zaborze austriackim – tam lasy państwowe stanowiły zaledwie 10-14 % powierzchni leśnej. W granicach obecnej RDLP w Katowicach znajdowały się lasy dóbr żywieckich, które były własnością Karola Stefana Habsburga. Również i tutaj – w sąsiedztwie Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego i rejonu częstochowskiego – chłonność na drewno spowodowała nastawienie gospodarki leśnej na uzyskiwanie najwyższej renty gruntowej. Taki kierunek ekonomiczny prowokował ingerencję w składy gatunkowe drzewostanów górskich i tworzenie rozległych monokultur świerkowych lub sosnowych.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, powstaniach śląskich i ustaleniu granic państwa polskiego w 1922 roku, początkowo lasy państwowe obecnej katowickiej dyrekcji LP podlegały dyrekcji w Warszawie i częściowo w Radomiu. W tamtym czasie na terenie ówczesnego województwa śląskiego istniały państwowe nadleśnictwa: Czarny Las (Lubliniec), Rybnik, Paruszowiec oraz Wisła. Warto przypomnieć, że przy tworzeniu zrębów polskiej państwowości następowała emancypacja śląskiego leśnictwa. W Bytomiu w 1920 r. powołano Górnośląskie Towarzystwo Leśników, które później weszło w skład Związku Leśników Polskich.

Po scaleniu województwa śląskiego przed wybuchem II wojny światowej było tu 74 tys. ha lasów państwowych, w których gospodarkę prowadziły nadleśnictwa znajdujące się w województwach: śląskim, łódzkim i kieleckim. Lesistość sięgała 28% i była wyższa od średniej krajowej (ponad 22 %). Tuż przed wojną ustalono nowe granice „śląskich lasów" tworząc Krakowsko-Śląską Dyrekcję LP z siedzibą w Cieszynie, z 39 nadleśnictwami.

Po ustaniu działań wojennych rozpoczęto organizowanie administracji leśnej również na Górnym Śląsku. Jeszcze w lutym 1945 r. powołano Dyrekcję LP Okręgu Śląskiego z siedzibą w Katowicach, później w Bytomiu a następnie, w 1949 r., w Opolu. Po utworzeniu rok później województwa opolskiego powołano Katowicki Okręg LP w Katowicach (następnie Okręgowy Zarząd LP) z 44 nadleśnictwami, który objął swym zasięgiem jednostki znajdujące się w granicach woj. katowickiego oraz rejonów LP w Opolu, Krakowie i Łodzi.

W chwili obecnej Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach jest jedną z największych spośród 17 dyrekcji Lasów Państwowych w Polsce. Realizowane jest w niej 10 % ogółu zadań krajowej gospodarki leśnej. Nadleśnictwa administrowane przez katowicką RDLP zarządzają 634 tys. ha lasów państwowych oraz sprawują nadzór nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa na powierzchni 120 tys. ha. Zasięgiem swym obejmuje województwa śląskie i opolskie, znaczną część województwa małopolskiego, część świętokrzyskiego i fragmenty województw: dolnośląskiego i łódzkiego.  W jej skład wchodzi 38 nadleśnictw oraz 2 gospodarstwa rybackie w Niemodlinie i Krogulnej.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Uczczono pamięć górników z Wujka

Uczczono pamięć górników z Wujka

Chociaż minęło już 40 lat od tragicznych wydarzeń, które w 1981 roku rozegrały się w katowickiej Kopalni Wujek, pamięć o tamtych dniach pozostaje wciąż żywa w pamięci. Obchody rocznicowe rozpoczęła 16 grudnia uroczysta msza w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Brynowie odprawiona w intencji pomordowanych górników.

Tradycyjnie uczestnicy mszy przeszli ulicami pod pomnik poległych górników. W uroczystościach uczestniczył m.in. Prezydent RP Andrzej Duda, obecna była Marszałek Sejmu Elżbieta Witek, parlamentarzyści samorządowcy mieszkańcy.

- Tamta krew nie poszła na marne, trzeba powiedzieć, patrząc na dzisiejszą Polskę – powiedział w trakcie uroczystości pod pomnikiem prezydent Duda dodając, że, ta rana jest do dzisiaj. Nie zawsze zabliźniona w sercach rodziny, żon i dzieci, które czasem pamiętają ojca, jak przez mgłę.

- Jesteśmy tu, żeby ich wspomnieć tych, którzy polegli za wolną, rzeczywiście niepodległą Polskę. Jesteśmy tu dzisiaj, aby uczcić pamięć tamtych poległych bohaterów, aby oddać im szacunek i ich rodzinom – wskazał przemawiając do zebranych.

Lasy Państwowe reprezentował Dyrektor Generalny Józef Kubica. W uroczystościach 40 Rocznicy Pacyfikacji Kopalni Wujek wziął udział ze strony RDLP w Katowicach Dyrektor Damian Sieber i zastępca Dyrektora Hubert Wisniewski a także nadleśniczowie z terenu województw: śląskiego, opolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i Małopolski.

Przypomnijmy, ż 16 grudnia 1981 roku podczas strajku w KWK Wujek przeciwko ogłoszeniu stanu wojennego, doszło do masakry górników. W trakcie pacyfikacji siłami Milicji oraz wojska, Pluton Specjalny ZOMO strzelał ostrą amunicją z broni automatycznej. Zginęło 9 górników a 23 zostało rannych.

Lista zabitych w 1981 roku górników z KWK Wujek: Józef Czekalski (48 lat); Krzysztof Giza (24 lata); Joachim Gnida (28 lat); Ryszard Gzik (35 lat); Bogusław Kopczak (28 lat); Andrzej Pełka (19 lat); Jan Stawisiński (21 lat); Zbigniew Wilk (30 lat); Zenon Zając (22 lata).