Wydawca treści
Historia
Lasy wchodzące obecnie w skład katowickiej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w czasach nowożytnych położone były w granicach państwa niemieckiego i trzech zaborów: rosyjskiego, pruskiego i austriackiego. W procesie zarządzania podlegały różnym prawom. W 1880 r. ukazem carskim powołano Okręgowy Zarząd Leśny w Radomiu, który objął swą administracją Gubernię Kielecką, w tym ówczesne powiaty: Częstochowa, Będzin, Olkusz, Miechów, Wieluń i Włoszczowa. Objęły one część powierzchni leśnych wchodzących w skład nadleśnictw obecnej RDLP w Katowicach: Herby, Kłobuck, Zloty Potok, Koniecpol, Olkusz, Siewierz i Olesno. Wspomnieć warto, że w Królestwie Polskim zarządzano tzw. lasami górniczymi – były to lasy rządowe o powierzchni około 135 tys. ha, które stanowiły bazę zaopatrzeniową drewna dla rozwijającego się górnictwa i hutnictwa. Dla realizacji tego celu wprowadzano do upraw leśnych sosnę i świerka, czyli gatunki szybko rosnące i dające duże ilości sortymentów dla potrzeb tych gałęzi przemysłu. W skład „lasów górniczych" wchodziły obszary leśnictw: Olsztyn (Złoty Potok) i Olkusz. W zapiskach historycznych odnaleźć można wzmianki o dobrze prowadzonej gospodarce leśnej w dobrach Raczyńskich w Złotym Potoku oraz dobrach kłobuckich, które pod koniec XIX w. znajdowały się w rękach rodziny cara.
W zaborze pruskim lasy znajdujące się w granicach dzisiejszej RDLP w Katowicach wchodziły w przeważającej mierze w skład wielkich majątków ziemskich, m. in. Donnersmarcków, Larischów i Plessów. Ich właściciele byli z reguły przemysłowcami, stąd ich dobra leśne stanowiły bazę dla rozwijającego się przemysłu. Lasami państwowymi administrowano tylko na 75 tys. ha. Nie inaczej było w zaborze austriackim – tam lasy państwowe stanowiły zaledwie 10-14 % powierzchni leśnej. W granicach obecnej RDLP w Katowicach znajdowały się lasy dóbr żywieckich, które były własnością Karola Stefana Habsburga. Również i tutaj – w sąsiedztwie Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego i rejonu częstochowskiego – chłonność na drewno spowodowała nastawienie gospodarki leśnej na uzyskiwanie najwyższej renty gruntowej. Taki kierunek ekonomiczny prowokował ingerencję w składy gatunkowe drzewostanów górskich i tworzenie rozległych monokultur świerkowych lub sosnowych.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, powstaniach śląskich i ustaleniu granic państwa polskiego w 1922 roku, początkowo lasy państwowe obecnej katowickiej dyrekcji LP podlegały dyrekcji w Warszawie i częściowo w Radomiu. W tamtym czasie na terenie ówczesnego województwa śląskiego istniały państwowe nadleśnictwa: Czarny Las (Lubliniec), Rybnik, Paruszowiec oraz Wisła. Warto przypomnieć, że przy tworzeniu zrębów polskiej państwowości następowała emancypacja śląskiego leśnictwa. W Bytomiu w 1920 r. powołano Górnośląskie Towarzystwo Leśników, które później weszło w skład Związku Leśników Polskich.
Po scaleniu województwa śląskiego przed wybuchem II wojny światowej było tu 74 tys. ha lasów państwowych, w których gospodarkę prowadziły nadleśnictwa znajdujące się w województwach: śląskim, łódzkim i kieleckim. Lesistość sięgała 28% i była wyższa od średniej krajowej (ponad 22 %). Tuż przed wojną ustalono nowe granice „śląskich lasów" tworząc Krakowsko-Śląską Dyrekcję LP z siedzibą w Cieszynie, z 39 nadleśnictwami.
Po ustaniu działań wojennych rozpoczęto organizowanie administracji leśnej również na Górnym Śląsku. Jeszcze w lutym 1945 r. powołano Dyrekcję LP Okręgu Śląskiego z siedzibą w Katowicach, później w Bytomiu a następnie, w 1949 r., w Opolu. Po utworzeniu rok później województwa opolskiego powołano Katowicki Okręg LP w Katowicach (następnie Okręgowy Zarząd LP) z 44 nadleśnictwami, który objął swym zasięgiem jednostki znajdujące się w granicach woj. katowickiego oraz rejonów LP w Opolu, Krakowie i Łodzi.
W chwili obecnej Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach jest jedną z największych spośród 17 dyrekcji Lasów Państwowych w Polsce. Realizowane jest w niej 10 % ogółu zadań krajowej gospodarki leśnej. Nadleśnictwa administrowane przez katowicką RDLP zarządzają 634 tys. ha lasów państwowych oraz sprawują nadzór nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa na powierzchni 120 tys. ha. Zasięgiem swym obejmuje województwa śląskie i opolskie, znaczną część województwa małopolskiego, część świętokrzyskiego i fragmenty województw: dolnośląskiego i łódzkiego. W jej skład wchodzi 38 nadleśnictw oraz 2 gospodarstwa rybackie w Niemodlinie i Krogulnej.
Najnowsze aktualności
Na pamiątkę Powstań Śląskich
Na pamiątkę Powstań Śląskich
Dęby Powstań Śląskich pobłogosławione przez papieża Franciszka, zostaną wiosną posadzone we wszystkich dekanatach Archidiecezji Katowickiej. To dar leśników Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach dla mieszkańców regionu, w stulecie rocznicy powrotu Górnego Śląska do Macierzy. Dęby Powstań Śląskich zostały przywiezione do Watykanu, podczas pielgrzymki leśników do grobu Św. Jana Pawła II.
- Wizyta delegacji leśników naszej Dyrekcji oprócz wymiaru religijnego miała niewątpliwie także cel promocyjny. Odbyliśmy szereg spotkań z przedstawicielami kurii rzymskiej oraz biskupami obecnymi w Rzymie na których promowaliśmy wypracowany polski model zrównoważonej gospodarki leśnej. Kulminacyjnym punktem było spotkanie z Papieżem Franciszkiem – powiedział nam Dyrektor Damian Sieber.
Na audiencję zostały zabrane sadzonki dębów oraz materiały promujące Lasy Państwowe. Podczas spotkania Ojciec Święty został poinformowany na temat zrównoważonej gospodarki leśnej prowadzonej przez Lasy Państwowe, a na zakończenie pobłogosławił sadzonki – Dębów Powstań Śląskich.
- Promocja polskiego modelu leśnictwa na arenie międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z nasiennictwem leśnym i hodowlą lasu powinno być naszą misją. To unikalny w skali nie tylko Europy program udoskonalany i realizowany od dziesięcioleci. Pozwala wraz ze zmieniającymi się warunkami klimatycznymi na trwałą przebudowę drzewostanów i zachowanie ich ciągłości, bez względu na występujące na danym terenie siedliska i warunki – dodaje dyrektor Sieber.
Spotkania, które zaplanowano w Rzymie na 25-29 października 2021 r., pozwoliły także na promocję na arenie międzynarodowej dobrych nawyków w zakresie ochrony przyrody, w tym działań podejmowanych przez Lasy Państwowe w ramach przeciwdziałania zmianom klimatu i ochronie bioróżnorodności.
Dzięki podjętym krokom promocyjnym przedstawiciele Lasów Państwowych zwiększyli świadomość społeczną na temat polskiej, wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej na arenie międzynarodowej. Całość działań podjętych w trakcie wyjazdu wpłynęła pozytywnie na wizerunek polskiego leśnika i Służby Leśnej na arenie międzynarodowej.
- Niemal równolegle z naszą wizytą w Rzymie, otrzymaliśmy potwierdzenie z niezależnego źródła, że praca polskich leśników przynosi wymierne, łatwe do policzenia efekty. Europejski Trybunał Obrachunkowy w najnowszym raporcie opublikowanym w październiku 2021 r. nie tylko wskazał Lasy Państwowe jako przykład dobrych praktyk leśnych w skali europejskiej, w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu. Zwrócił uwagę, że od 2005 roku w Polsce przybyło 259 000 ha lasu – podsumował Dyrektor Damian Sieber.
