Asset Publisher Asset Publisher

Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Beskidu Śląskiego”

Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Beskidu Śląskiego” powstał jako jeden z pierwszych siedmiu takich obiektów w Polsce. Został powołany do życia Zarządzeniem nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 19.12.1994 r. Obecnie funkcjonuje już 25 takich obiektów.

Obejmuje swym zasięgiem cztery nadleśnictwa: Bielsko, Ustroń, Węgierska Górkę i Wisłę, rozpościerające się w najbardziej na zachód wysuniętej części Karpat, pomiędzy Bramą Morawską a Doliną rzeki Soły. W skład Beskidu Śląskiego wchodzą trzy pasma górskie: Czantorii i Stożka, Baraniej Góry oraz Skrzycznego, Klimczoka i Błatniej. Ponadto, w skład LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” wchodzi fragment Beskidu Żywieckiego z masywem Romanki oraz niewielki fragment Beskidu Małego. Północną część LKP stanowi Pogórze Cieszyńskie i Wodzisławsko – Wilamowickie. Obszar LKP leży w dorzeczu Wisły, od północnego-zachodu, poprzez Olzę, w dorzeczu Odry, zaś od południowego –zachodu, poprzez Potok Czadeczka, w dorzeczu Dunaju.

Podstawowe cele utworzenia LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” to:

  • wszechstronne rozpoznanie stanu biocenoz górskich oraz dynamiki zachodzących w nich zmian;
  • trwałe zachowanie lub odtwarzanie naturalnych walorów lasów górskich;
  • Łączenie trwałej gospodarki leśnej z aktywną ochroną przyrody;
  • promowanie wielofunkcyjnej oraz zrównoważonej gospodarki leśnej;
  • prowadzenie prac badawczych i doświadczalnictwa leśnego dla wypracowania wniosków możliwych do wykorzystania przede wszystkim w rejonach górskich;
  • prowadzenie szkoleń Służby Leśnej oraz rozwijanie edukacji przyrodniczo

– leśnej społeczeństwa.

Specyfiką drzewostanów beskidzkich jest nadal duży udział świerka o obniżonej zdrowotności w wyniku oddziaływania zanieczyszczeń przemysłowych, chorób grzybowych i szkodliwych owadów.

Możliwość uprawiania sportów zimowych i całorocznej turystyki pieszej przyciąga rzesze turystów nie tylko z konurbacji Górnośląskiej, ale również z całego kraju. Stwarza to okazję do szerokiej prezentacji proekologicznej polityki leśnej, a w jej ramach idei LKP. Jedną z przesłanek powołania LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” było stworzenie możliwości lepszej i skuteczniejszej ochrony i restytucji walorów przyrodniczo – leśnych, do których należą:

  • tereny źródliskowe Wisły;
  • potoki Białej i czarnej Wisełki;
  • zbiorowiska leśne o charakterze naturalnym w rezerwatach przyrody „Barania Góra”, „Czantoria”, „Stok Szyndzielni”, „Jaworzyna”;
  • fragmenty naturalnej świerczyny górnoreglowej w rezerwacie „Romanka”;
  • drzewostany z wysokoprodukcyjnym ekotypem świerka istebniańskiego
    w Nadleśnictwie Wisła;
  • cenne drzewostany nasienne buka pospolitego w Nadleśnictwie Bielsko;
  • obszary północno-zachodniej części Nadleśnictwa Ustroń stanowiące fragment Bramy Morawskiej, będące miejscem wędrówki z południa Europy wielu gatunków roślin i zwierząt na teren Polski.

W Beskidzie Śląskim występują duże chronione ssaki: niedźwiedź, ryś i wilk. Dobre warunki do życia znajdują tu również rzadkie gatunki nietoperzy: podkowiec mały, nocek orzęsiony, nocek duży, nocek Bechsteina oraz mopek Barbastella. Pasma Baraniej Góry i Romanki są ostoją głuszca. Teren LKP zasiedla także największa sowa - puchacz. Gromadę płazów reprezentują m.in.: salamandra plamista, traszka  karpacka, traszka grzebieniasta, kumak górski. Występuje tu również rzadki gatunek chrząszcza - biegacz urozmaicony.

Wśród rosnących tu drzewostanów, wyróżniono fitocenozy leśne:

  • W piętrze pogórza: grąd subkontynentalny, nadrzeczną olszynę górską, olszynę bagienną, podgórski łęg jesionowy;
  • W reglu dolnym: żyzną buczynę karpacką, karpackie jaworzyny miesiącznicowe, kwaśną buczynę górską, dolnoreglowy bór jodłowo – świerkowy, jaworzynę karpacką, bory i lasy bagienne;
  • W reglu górnym: acydofilną świerczynę górnoreglową

O bogactwie roślin runa leśnego świadczą liczne płaty orlika pospolitego, parzydła leśnego, ciemiężycy białej, zespoły roślinne z wieloma gatunkami storczykowatych
i liliowatych, naparstnicy wielokwiatowej, śnieżyczki przebiśnieg, bluszczu, widłaków goździstego i jałowcowatego, barwinka, kopytnika, marzanki wonnej, pomocnika baldaszkowatego, goryczki trojeściowej i krzyżowej. Na szczególną uwagę zasługuje tocja karpacka oraz endemit Karpat Zachodnich tojad mocny morawski. Paprocie reprezentują m.in. podrzeń żebrowiec, paprotka pospolita i pióropusznik strusi.
Z chronionych gatunków drzew i krzewów swoje stanowiska mają cis, w rezerwacie Zadni Gaj, oraz wawrzynek wilczełyko i kalina koralowa.

Celem reintrodukcji głuszca w Beskidach, w 2002 roku Nadleśnictwo Wisła rozpoczęło wolierową hodowlę tych kuraków. Młode głuszce, corocznie zasilają naturalną populację tego gatunku w Beskidzie Żywieckim i Morawsko – Śląskim, a także służą do restytucji tego gatunku w Borach Dolnośląskich (Nadleśnictwo Ruszów)
i w Beskidzie Sądeckim ( Nadleśnictwo Nawojowa). Ponadto głuszce były nabywane przez inne hodowle, zarówno działające w Polsce (Leżajsk, Kadzidłowo, Głęboki Bród) jak i w innych krajach – Litwa, Ukraina, RFN, Czechy i Słowacja.

Całość lasów na terenie LKP ma status lasów ochronnych, wśród których największy udział mają lasy uszkodzone przez przemysł (100%) oraz lasy wodochronne (30%)

Głównymi zagrożeniami dla trwałości lasu są:

  • choroba opieńkowa w świerczynach;
  • szkody od okiści i silnych wiatrów;
  • masowe pojawy szkodliwych owadów liściożernych i podkorowych ( głównie kornika drukarza);
  • emisje przemysłowe - 35% lasów znajduje się w I strefie tzw. słabych uszkodzeń przemysłowych, pozostałe 65% w II strefie – średnich uszkodzeń przemysłowych.

Leśny Kompleks promocyjny „Lasy Beskidu Śląskiego” jest miejscem badań naukowych prowadzonych przez Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Instytut Badawczy Leśnictwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Funkcje społeczne lasów realizowane są m.in. przez ich szerokie udostępnianie dla potrzeb turystycznych, rekreacyjnych i edukacyjnych. W tym celu utrzymywane są różnorodne urządzenia i obiekty: szlaki turystyczne, rowerowe, ścieżki spacerowe, dydaktyczne, wyciągi i trasy narciarskie, miejsca odpoczynku, punkty informacji turystycznej.

Dla potrzeb edukacyjnych powstał na bazie OSW w Ustroniu – Jaszowcu, Regionalny Leśny Ośrodek Edukacji Ekologicznej, z pełnym zapleczem hotelowo-szkoleniowym. W terenie działa Izba Leśna na Przysłupiu, Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Istebnej – Dzielcu – Muzeum świerka istebniańskiego w Wyrchczadeczce oraz Ośrodek Wolierowej Hodowli Głuszca – w Nadleśnictwie Wisła, Izba Edukacji Ekologicznej
w Bielsku – Wapiennicy w Nadleśnictwie Bielsko, zaś w Nadleśnictwie Węgierska Górka działa Izba Edukacyjna na bazie adaptacji wybranych pomieszczeń na cele edukacyjne. Tym samym każde z nadleśnictw LKP dysponuje swoja profesjonalną bazą edukacyjno – szkoleniową.

Na obszarze nadleśnictw LKP „Lasy Beskidu Śląskiego” funkcjonują ścieżki edukacji przyodniczo-leśnej, których jest obecnie 16. Powstały staraniem i nakładem środków własnych nadleśnictw. Nadleśnictwa wydały foldery opisujące przebieg tras poszczególnych ścieżek, a do dyspozycji wycieczek zbiorowych lub indywidualnych zwiedzających służą w każdej chwili, wyznaczeni do prowadzenia edukacji w terenie, wyszkoleni pracownicy nadleśnictw.

Organem doradczym i opiniodawczym Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych jest Rada Naukowo – Społeczna, powołana przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, w zakresie której jest inicjowanie i ocena realizacji działań podejmowanych w LKP. W skład Rady wchodzą przedstawiciele świata nauki, samorządów, pozarządowych organizacji ekologicznych, mediów, ochrony środowiska, przemysłu drzewnego, RDLP w Katowicach.

W obecnym składzie Rada powołana została na okres 5 lat t.j. na okres 2018 – 2022.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Beatyfikacja ks. Jana Franciszka Machy w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach

Beatyfikacja ks. Jana Franciszka Machy w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach

Bez jednego drzewa, las lasem zostanie

bł. ksiądz Jan Macha

 

 

Uroczystości beatyfikacyjne księdza Jana Machy, męczennika, który został stracony  przez Niemców 3 grudnia 1942 roku r w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach, odbyły się w Archikatedrze Chrystusa Króla. Uczestniczyli w nich przedstawiciele najwyższych władz kościelnych na czele z arcybiskupem Stanisławem Gądeckim, przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, prymasem Wojciechem Polakiem i kardynałem Stanisławem Dziwiszem. Wśród wiernych nie zabrakło reprezentacji kilkudziesięciu leśników z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach.

W trakcie mszy sylwetkę ks. Jana Machy przedstawił ks. Damian Bednarski, postulator procesu beatyfikacyjnego. Przypomniał, że ksiądz Jan Franciszek Macha łączył posługę kapłańską z działalnością charytatywną.

- Sława jego męczeńskiej śmierci zaczęła się roznosić już w czasie wojny - mówił ks. Damian Bednarski.

Po przedstawieniu sylwetki nowego błogosławionego kardynał Marcello Semeraro odczytał słowa papieża Franciszka, który wyraził zgodę na przyjęcie księdza Jana Machy w poczet błogosławionych kościoła katolickiego. Dzień wspomnienia błogosławionego wyznaczono na 2 grudnia.

Następnie odsłonięto specjalny obraz. Autorem wizerunku sługi Bożego ks. Jana Machy, który został odsłonięty w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej jest prof. Antoni Cygan, profesor ASP w Katowicach. Ostatecznie obraz znajdzie się w kaplicy śląskiego seminarium duchownego w Katowicach, którego ks. Macha ma zostać patronem.

Na ołtarz wniesiono również relikwie błogosławionego. To różaniec wykonany własnoręcznie przez duchownego z więziennego siennika oraz palka – element bielizny kielichowej, którym celebrans zwyczajowo nakrywa kielich a także zakrwawiona chusteczka ks. Machy, którą gestapowcy przekazali wśród rzeczy osobistych rodzinie po wykonanym wyroku śmierci. Na ołtarz wyniesiono również ostatni list pisany do rodziców przez duchownego na cztery godziny przed śmiercią.

Homilię kardynała Marcello Semeraro, która została napisana po włosku, odczytał biskup Marek Szkudło.

- Jeżeli ziarno pszenicy wpadłszy w ziemie, nie obumrze, zostanie tylko samo, ale jeżeli obumrze, przynosi plon obfity. Siostry i bracia, słowa Ewangelii św. Jana wprowadzają nas w sedno celebracji, na której spotykamy się dzisiaj w Wigilię uroczystości Chrystusa Króla Wszechświata w poświęconej jemu katowickiej Katedrze – powiedział kardynał Marcello Semeraro.

Kardynał Marcello Semeraro zacytował fragment listu ks. Machy, który jego zdaniem jest wyrazem wielkiej miłości do bliskich.

- Proszę Wszechmogącego, drodzy rodzice, aby Was pocieszył. Bo mi niczego nie jest tak żal, jakbym widział Wasze smutne twarze i przejęte bólem serca. Mam nadzieję, że Pan Bóg Was pocieszy (…) To jest mój ostatni list. Za 4 godziny wyrok będzie wykonany. Kiedy więc ten list będziecie czytać, mnie nie będzie już między żyjącymi! Umieram z czystym sumieniem. Żyłem krótko, lecz uważam, że cel swój osiągnąłem. Nie rozpaczajcie! Wszystko będzie dobrze. Bez jednego drzewa las lasem zostanie – pisał bł. ksiądz Jan Macha.

Po mszy Damian Sieber, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych podziękował leśnikom za tak liczny udział w uroczystościach beatyfikacyjnych duchownego ze Ślaska, chorzowianina i wikariusza w parafii św. Józefa w Rudzie Śląskiej.